بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 24 خرداد 1395      13:9
عضو اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با اقتصاد ایرانی؛

رشد منفی صنعت ناشی از سیاست‌های کلان غلط است

صنعت و اشتغال لازم و ملزومی که ارکان هر اقتصادی است نیازمند نگرشی صحیح و شناختی وسیع دارد تا باسیاست‌های درست نقاط ضعف جامعه را پوشش داد و روند صعودی رشد را طی کرد.
گفتگو از :
سیده فاطمه شعار

اقتصاد ایرانی: طی چند دهه اخیر آمارها تنها از رشد منفی صنعت خبر دادند. هرچند طی ده ساله گذشته، رشد اقتصادی در ارقام متفاوت اعلام شد اما رشد صنعت هم چنان منفی ماند و بخش های خدمات و کشاورزی در تأمین درآمد ناخالص ملی بدون یاری بخش صنعت به ایفای نقش مثبت پرداختند. در آخرین گزارش مرکز آمار از رشد تولید ناخالص ملی ایران در سال ۹۴، رشد صنعت به منفی ۲.۲ رسیده است. کنشگران اقتصادی که دستی بر آتش صنعت دارند، با توجه به واقعیت های محیط  تولید بر رشد منفی صنعت صحه می گذارند و برخی حتی رشد منفی را بیش از آنچه در آمار رسمی اعلام شده در نظر می گیرند. از طرفی روند کاهش نرخ بیکاری زمانی در کشور محسوس خواهد بود که ریشه در تغییر سیاست های کلان اقتصادی داشته باشد. در این خصوص و برای بررسی بیشتر گفت وگو کردیم با حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران، که در ادامه آن را می خوانید:

اقتصاد ایرانی: صنعت یکی از پایه های اقتصاد است، اما رشد منفی آن نشان از برنامه های غلط دارد، لطفاً ارزیابی خود را در این زمینه بفرمایید

رکود فعلی که در جامعه حاکم است زمانی شکسته می شود و صنعت در آستانه رشد مثبت قرار می گیرد که دست کم، واحدهای تولیدی که در دوره رکود با ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت کار می کردند، با ۶۰ درصد ظرفیتشان به تولید بپردازند. برخی واحدهای صنعتی در این دوره به طور کل تعطیل شدند و اگر این واحدها دوباره شروع بکار نکنند، صنعت به رشد مثبت نخواهد رسید. نکته مهم راه حل های خروج از وضعیت فعلی است. همان طور که می بینیم، سایه رکود به دلیل اعمال سیاست های کاهش تورمی دولت سنگین تر شده است، تک رقمی کردن  تورم درحالی که اقتصاد تکان نمی خورد کمکی به صنعت نخواهد کرد.

حالا باید در نظر بگیریم که بعد از تک رقمی کردن تورم چه راهکارهایی برای کاهش رکود انجام دهیم، آیا سیاست های  دولت مثل پرداخت وام خرید خودرو و کارت اعتباری برای خرید لوازم خانگی می تواند در این برهه به صنعت کشور کمک کند؟ در عمل، تقاضا برای محصولات صنعتی در سال گذشته حتی در پرداخت وام خرید خودرو  منفی بوده است و افراد برای استفاده از وامی که دولت با بهره پایین در نظر گرفته بود آمدند و مشتریان، به طور عمده اشخاص از طبقات متوسط نبودند، کاهش نرخ بهره وام خرید خودرو، باعث جذابیت آن شد و به فضای واسطه گری و دلالی بعد از آن دامن زد و دیدیم که در نهایت برای تقاضای خرید خودرو و حرکت اقتصاد و صنعت اثر مفیدی نداشت. سیاست های اعمال شده باید تقاضا را به صورت همگانی در تمام بخش های صنعت افزایش دهد، حصول به نتیجه مثبت در صنعت تنها زمانی ممکن است که به داشته های صنعتی اتکا کنیم و به نیروی انسانی و نرم افزا بها بدهیم. حرکت در چارچوب استراتژی در صنعت که مبتنی بر اقتصاد درون زای برون گرا باشد، اهداف رقابتی را دنبال کند و به صادرات بیندیشد، می تواند ما را به نجات از شرایط کنونی امیدوار کند. در دهه گذشته متأسفانه بیشتر سیاست ها به کشور ضربه زده است. صادرات یک عامل مهم برای تحرک تولید است اما می بینیم که سیاست های دولتی علی رغم اهمیت این مسئله، در جهت تقویت آن عمل نکرده است.

همچنین در چند سال اخیر خبرهای خوبی در حوزه صادرات منتشر نشده است، از طرفی عدم رقابت پذیری کالاهای ایرانی و پایین نگه داشتن نرخ ارز دو چالش  مهم برای صادرات کشور است. با کاهش نرخ ارز در داخل، در عمل درها را به روی واردات باز کردیم و کارخانه های کشور را به تعطیلی کشاندیم. سیاست های غلط در چند سال گذشته برای واسطه گری حاشیه امنی ایجاد کرد و باعث شد صنایع رو به تعطیلی بروند. درحالی که اشتغال در صنعت و تولید به معنای درگیری با انواع و اقسام مشکلات از جمله فشارهای مالیاتی و قانونی است، واسطه گران بدون هیچ مالیات و منع قانونی بیشترین درآمدها را کسب می کنند. این شرایط ناشی از سیاست های غلط است و تا زمانی که سیاست های اقتصادی در حوزه کلان به ویژه نرخ ارز و سیاست های مؤثر بر تولید تغییر نکند، شاهد ادامه رشد منفی صنعت خواهیم بود.

اقتصاد ایرانی: با توجه به رشد منفی صنعت، این امر تأثیر زیادی در کاهش نرخ بیکاری دارد ارزیابی شما در این زمینه چیست؟

همان طور که اشاره کردم، روند کاهش نرخ بیکاری زمانی در کشور محسوس خواهد بود که ریشه در تغییر سیاست های کلان اقتصادی داشته باشد. سیاست های کلان اقتصادی بر صنعت اثر می گذارند و رشد صنعت را به طور واقعی پدید می آورند، که این موضوع در نهایت منجر به رشد اشتغال خواهد داشت.

اگر سیاست های کلان اقتصادی به دنبال تضعیف صنعت نباشند و حمایت از آن را در اولویت قراردهند اتفاقات خوبی خواهد افتاد، یکی از رویه های اشتباهی که از سال ها قبل در ایران در پیش گرفته شده، پایین نگه داشتن قیمت ارز  و عدم اصلاح آن با توجه به تورم و افزایش هزینه های تولید است. ما در عمل با در پیش گرفتن رویه پایین نگه داشتن نرخ ارز، به واردات دامن زدیم و به جای حمایت از تولیدکننده داخلی، از تولیدکننده خارجی حمایت کردیم. وقتی تولید را از بین بردیم، نمی توانیم توقع افزایش نرخ اشتغال را داشته باشیم. ما در حقیقت طی سال های گذشته اشتغال زدایی کردیم تا اشتغال زایی، از این رو امروز به عوض شدن این روند در کشور نیاز داریم. سیاست های کلان که زیرساخت های اقتصاد را هدف قرار می دهند، باید با نگرش اصلاحی و حمایتی نسبت به صنعت شکل بگیرند. صیانت و مواظبت از تولید درون زای برونگرا، در این شرایط ضروری است. ما باید بر اساس داشته هایمان پیش برویم. باید بتوانیم بازار کشور خودمان را تصاحب کنیم و با اصلاح سیاست های ارزی، امکان حضور مستمر تجار کشورمان را در بازارهای جهانی فراهم کنیم. و پس از حضور دائم در بازارهای جهانی از ورود محصولات خارجی به کشور استقبال کنیم تا ضمن رونق بازار و ایجاد تنوع ، فرصت رقابت را برای تولیدکنندگان بیشتر فراهم کنیم.

اقتصاد ایرانی: سیاست های اجرایی دولت را چگونه ارزیابی می کنید؟

آنچه امروزه در اقتصاد نیاز داریم این است که بتوانیم در طرف تقاضا سیاست خوب انجام دهیم که متأسفانه تا به امروز موفق نبوده ایم. همانطور که گفتم حتی در سیاست وام خودرو که سال گذشته دولت پرداخت کرد هم موفق نبودیم و نتوانستیم تقاضای خوب ایجاد کنیم. تنها دلیلی که مردم در آن چند روز به گرفتن وام خودرو روی آوردند، ارزان تر بودن این وام نسبت به دیگر وام ها بود، وگرنه با همین وام، هر کالایی دیگری هم بود، مردم استقبال می کردند.

لازم به ذکر است، در باب کنترل تورم، سیاست دولت خوب بوده است و انضباط مالی جواب داده اما در سمت تقاضا هنوز حرکت خوبی انجام نشده است. چرا که اگر پیشران های اقتصادی که بارها مسئولان به آن اشاره کرده اند جدی گرفته نشود، در آینده به مشکل برمی خوریم و نمی توانیم تقاضا را حرکت دهیم. البته یکی از مشکلات تحریک تقاضا این است که قدرت خرید مردم پایین است. زمانی قدرت خرید بالا می رود که تولید در کشور جریان داشته باشد، از طرفی هم زمانی تولید جریان پیدا می کند که بازار برایش مهیا باشد. در ادامه بازار هم زمانی رونق می گیرد که واردات جنس بی کیفیت وجود نداشته باشد و تولید ملی ارزش داشته باشد. اگر تمام این موارد صورت بگیرد، تقاضا هم ایجاد می شود. چراکه چارچوب اقتصاد مصنوعی و سوبسیدی و با مؤلفه های اقتصاد کلاسیک همخوانی ندارد. نمی شود با اقتصاد نفتی جلو رفت و به شکوفایی در اقتصاد رسید و تقاضا را تکان داد.

این وضعیت رکود اقتصاد حاصل اشتباه در مدیریت و عدم توجه به تولید داخل، عدم حفاظت و صیانت از صنعت کشور و بحث تنظیم مقررات، قیمت گذاری حامل های انرژی و بی توجهی به پیشران هایی است که می تواند تحریک کننده باشد، است. باید با نیروی و انرژی ارزان کالای ارزان تولید شود و در دنیا به فروش برسانیم. صادرات، پیشران مهم اقتصاد است و ما می توانیم با صادرات غیرنفتی درآمد ایجاد کنیم. به این ترتیب درآمد مردم هم بالا می رود، تولید بیشتر می شود و  عملاً شاهد اشتغال جوانان هم خواهیم بود.

هرچند که سیاست کارت اعتباری کار اشتباهی نیست، اما اگر ما سعی در تحریک تقاضا داریم، باید کیفیت جنس ایرانی را هم بالا ببریم و در رقابت با قیمت خارجی ارزان تر بفروشیم. کیفیت باید طوری باشد که مردم به خرید کالای ایرانی رغبت نشان دهند و تنها دلیلشان برای خرید، وجود این وام ها و کارت های اعتباری نباشد. اما برای رسیدن به این مهم باید این سؤال را پاسخ داد که چرا جنس با کیفیت در ایران گران است؟ تولیدکنندگان مدعی هستند که به دلیل هزینه بالای تولید مجبور به واردات از چین و ترکیه شده اند. از طرفی هم به دلیل قیمت پایین ارز نمی توانند با واردات تولیدات چین و ترک رقابت کنند. به این ترتیب یک طرف قضیه کمک مالی در قالب کارت اعتباری است و در طرف دیگر کیفیت کالا مهم است. صیانت از تولید ملی راز موفقیت است. در اقتصاد کلان پایین نگه داشتن قیمت ارز موجب تعطیلی کارخانه ها می شود. چرا که کاهش قیمت ارز، یعنی سوبسید به تولیدکننده چینی. از طرفی هم هرکالایی کمتر تولید شود، قیمتش هم بالا می رود، اما اگر کیفیت هم با قیمت بالا نرود، اگر کارت اعتباری هم بدهیم نمی توانیم مردم را به خرید راغب کنیم باید برای حمایت از تولید داخل بیش از این ها تلاش کنیم تا کیفیتی قابل رقابت با بازارهای جهانی داشته باشیم. و اشتغال جوانانمان را رونق دهیم.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir